– सुशिल सिंखडा – सुन्दरीजल
परिचय ः
काठमाडौं जिल्लाको उत्तरपूर्वमा अवस्थित
प्रसिद्ध कागेश्वरी धाम सुन्दर
नगरी सुन्दरीजल र
गागलफेदीको सिमानामा पर्दछ ।
भगवान महादेवको महिमामा
आधारित कागेश्वरी धाममा हरेक
बर्ष भाद्र शुक्ल
अष्टमीका दिन मेला
लाग्ने गर्दछ ।
पौराणिक सन्दर्भ ः
भगवान महादेव बन विहारमा
निस्कनु भएको धेरै
समयसम्मपनि फर्कनु भएन ।
आफ्नो पतिदेवलाई खोज्न
निस्कनु भएकी माता
पार्वतीले महादेवलाई कहि भेट्नु
भएन । आजित
भएर फर्कनै लाग्दा
काकगङ्गेश्वर घाटमा नुहाएर आईरहेको
कागले चुच्चोमा च्यापेको
जल लुकेर बस्नु
भएका महादेवलाई चढाउन
का....! ग¥यो
। माता पार्वतीले
त्यहाँ के रहेछ
भनि हेर्दा भगवान
महादेवलाई फेला पार्नु
भयो । अतः
स्कन्द पुराणमा कागले पहिचान
गरेकाले यो धामको
नाम कागेश्वरी रहन
गयो, भनि उल्लेख
गरिएको छ ।
सुन्दरीजल,
गागलफेदी र आलापोटको
सिमानामा काकगङ्गेश्वर घाट छ
। उक्त स्थानमा
भगवान कागेश्वरी महादेवको
पाउवाट वगेको एउटा पवित्र
गंगा वागमती नदिमा
मिसिदा उत्पति भएको ब्रम्हतिर्थ
छ । कागेअष्टमीका
दिन सोही तिर्थमा
स्नान गरी कागेश्वरी
महादेवलाई काकगङ्गेश्वर घाटको जल चढाई
दर्शन गरेपश्चात मात्र
फल प्राप्ति हुने
पौराणिक मान्यता छ ।
ऐतिहासिक सन्दर्भ ः
आफ्नी रानीको सपनालाई साकार
पार्न सुन्दरीजल स्थित
काकगङ्गेश्वर घाटमा स्नान गरी
कागेश्वरी दर्शन गर्न हिडेका
राजा प्रताप मल्ल
पुत्र वियोगले कमजोर
रानी उकालो हिड्न
नसकेपछि विच्चैवाट फर्कनु प¥यो ।
यस कारणले रानी
अझ चिन्तित भईन
। राजा प्रताप
मल्लले रानीलाई खुसि पार्न
हनुमानढोका परिषरमा नै कागेश्वरी
महादेवको मन्दिर स्थापना गर्न
लगाए । जहाँ
हरेक बर्ष भाद्र
शुक्ल अष्टमीका दिन
मेला लाग्ने गर्दछ
।
जनश्रुति ः
गाईले साविक भन्दा कम
दुध दिन थालेपछि
एकदिन कृषक चर्न
जाने गाईको पछिपछि
जङ्गल पुगे ।
सित्तलमा बसेर गाई
हेरिरहेका कृषक त्यतिवेला
अचम्ममा परे जतिवेला
गाईको थुनवाट आफै
झरेको दुध च्यापेर
कागले ओसार्दै सुन्दर
झरना नजिक लाँदै
छोड्न थाल्यो ।
बारम्बार गाईले दूध दिने
र कागले लगेर
छोड्ने भएपछि गाईले दुध
त कम नै
दिने भयो ।
तर कागले दुध
लगेर छाडेको उक्त
स्थानमा के रहेछ
भनि हेर्दा कृषकले
साक्षात भगवान महादेवको दर्शन
पाएछन् ।
त्यसपश्चात
हरेक बर्ष कागले
भगवान पत्ता लगाईदिएको
उक्त दिन अर्थात
भाद्र शुक्ल अष्टमीका
दिन विशेष पुजा
आराधना गरी मेला
मनाईन्छ ।
गोसाईकुण्डवाट
फर्केका तिर्थालुले त्यहाँका जलले
कागेश्वरीलाई स्नान गराउने तथा
कागेअष्टमीका दिन मेला
भर्न आउनेले साविक
सुन्दरीजल गा.वि.स. रहेको
काकगंगेश्वर महादेवको दर्शन गर्नु
पूर्व वागमती र
एक सहायक नदिको
दोभान अर्थात ब्रम्हतिर्थमा
स्नान गरी त्यहाँको
जल कागेश्वरी महादेवलाई
चढाई सकेपछि मात्र
कागेश्वरीमा स्नान गर्नुपर्ने धार्मिक
मान्यता छ ।
भगवान शिवका प्रसिद्ध ६४
ज्योर्ति्लिङ्ग मध्ये एक कागेश्वरी
महादेवको दैनिक पुजा सञ्चालन
गर्न परापूर्वकालदेखि नै
३ सय रोपनी
जग्गा कागेश्वरी महादेव
गुठीको नाममा राखिएको भएपनि
वर्तमान अवस्थामा पहुँच भएकाहरुले
उक्त गुठीको सवै
जग्गा रैकर गरिसकेका
छन् । जसले
गर्दा कागेश्वरी महादेवको
दैनिक पुजा सञ्चालन
गर्ने कार्यमा आर्थिक
समस्या प्रष्ट देखिन्छ ।
फेसबुक वालबाट साभार
0 Comments
Thanks for your concerns